Vele werkenden zijn tegenwoordig geen werknemer meer maar zzp’er. Het aantal zzp’ers is zo groot dat het kabinet van mening is dat de balans op de arbeidsmarkt tussen zzp’ers en werknemers in loondienst verstoord is. Er blijven niet genoeg premiebetalers in loondienst meer over om alle collectieve voorzieningen zoals werkloosheidswet en pensioenen overeind te houden.
Schijnzelfstandigheid
De groei van het aantal zzp’ers kent een keerzijde. In sommige gevallen is sprake van schijnzelfstandigheid, waarbij werkenden zich in een kwetsbare positie bevinden omdat de risico’s bij werkloosheid en arbeidsongeschiktheid bij de zzp’er liggen.
Achtergrond handhavingsmoratorium
In 2016 werd de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties ( wet DBA) ingevoerd waarmee de toen gebruikte VAR-verklaring werd afgeschaft. De werkenden vroegen een VAR verklaring aan door een formulier in te vullen en in te leveren bij de belastingdienst. Na goedkeuring door de belastingdienst kreeg de aanvrager de VAR verklaring toegestuurd en was de opdrachtgever gevrijwaard van het inhouden van sociale premies.
Veelal werd er hierna niet gewerkt volgens de voorwaarden die bij het aanvragen van de VAR aangegeven was.
Hierdoor werd de Wet DBA ingevoerd. De opdrachtgever en opdrachtnemer moesten samen een overeenkomst opstellen waarin zij verklaarden hoe de arbeid verricht zou worden, als werknemer of zelfstandige. De belastingdienst stelde modelovereenkomsten ter beschikking welke als voorbeeld gebruikt konden worden. Werd er niet volgens de overeenkomst gewerkt dan was mogelijk sprake van een dienstbetrekking en konden naheffingen loonbelasting en pensioen volgen.
Dit gaf veel onrust en onduidelijkheid bij de opdrachtgevers, men durfde geen zelfstandigen meer in te schakelen uit angst voor deze naheffingen. De belastingdienst werd overspoeld met verzoeken om vooroverleg. Omdat er geen duidelijke wetgeving is of sprake is van een dienstbetrekking of dat men te maken heeft met een zelfstandig ondernemer besloot de belastingdienst het naheffen maar op te schorten tot er meer duidelijkheid was. Dit was het begin van het handhavingsmoratorium in 2016.
Wijze van het opheffen van het handhavingsmoratorium
Het kabinet wil de handhaving op de kwalificatie van de arbeidsrelaties voor de loonheffingen door de belastingdienst weer zo veel mogelijk gaan toepassen. Het handhavingsmoratorium dat sinds 2016 van kracht is wordt opgeheven.
Het volledig opheffen van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 betekent het volgende:
- Met ingang van 1 januari 2025 gelden voor de belastingdienst bij de handhaving op de kwalificatie van de arbeidsrelatie voor de loonheffingen weer de normale regels voor het opleggen van correcties, naheffingen en boetes.
Dit houdt onder andere in dat er niet meer eerst een aanwijzing hoeft te worden gegeven. Voor correcties die niet gerelateerd zijn aan het handhavingsmoratorium verandert er niets. Daarvoor gelden nog steeds de normale regels. De hoofdregel is dat de belastingdienst tot maximaal vijf jaar terug correcties , naheffingen en boetes kan opleggen. - De belastingdienst gaat vooral handhaven bij de opdrachtgevers om te beoordelen of sprake is van van loonheffingen in verband met aanwezige dienstbetrekkingen. De belastingdienst houd vanaf 1 januari 2025 wel rekening met het eerdere handhavingsmoratorium en zal alleen met terugwerkende kracht corrigeren tot de datum van de opheffing op 1 januari 2025
- Met betrekking tot de periode vóór 1 januari 2025 geldt dat de belastingdienst met inachtneming van de vijfjaarstermijn alleen correcties kan opleggen indien sprake is van kwaadwillendheid of als een eerder gegeven aanwijzing niet in voldoende mate is opgevolgd. In die gevallen kan er worden gecorrigeerd en nageheven tot het moment waarop sprake was van kwaadwillendheid met een maximum van vijf jaren dan wel tot het moment dat de belastingdienst de aanwijzing heeft gegeven.
Boetebeleid belastingdienst bij einde handhavingsmoratorium
De opheffing van het handhavingsmoratorium kan een spannend moment zijn voor opdrachtgevers en werkenden. Voorkomen moet worden dat partijen die aantoonbaar actief zijn met de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie direct na de opheffing van het handhavingsmoratorium met vergrijpboetes worden geconfronteerd.
De belastingdienst zal coulant omgaan met het opleggen van vergrijpboetes bij partijen die aantoonbaar kunnen laten zien dat ze aan de slag zijn met het verkleinen van schijnzelfstandigheid binnen hun bedrijf. In dat geval worden over het eerst kalenderjaar na beëindiging van het handhavingsmoratorium geen vergrijpboetes opgelegd. Er kunnen wel verzuimboetes worden opgelegd.
Lopende goedgekeurde modelovereenkomsten blijven geldig
De regering heeft besloten dat het beoordelen van modelovereenkomsten door de belastingdienst wordt beëindigd . In verband met de beginselen van behoorlijk bestuur zullen lopende, door de belastingdienst, goedgekeurde modelovereenkomsten geldig blijven tot de einddatum van de goedkeuring. De laatste einddatum is in 2029. Op basis van de goedgekeurde lopende modelovereenkomsten kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers tot de einddatum van de modelovereenkomst deze nog blijven gebruiken. Deze goedgekeurde lopende modelovereenkomsten bieden overigens alleen zekerheid voor zover opdrachtgever en opdrachtnemer ook daadwerkelijk werken zoals is overeengekomen in de modelovereenkomst.
Geen nieuwe of verlenging van modelovereenkomsten
Er worden geen nieuwe modelovereenkomsten meer afgegeven, bestaande overeenkomsten kunnen na het einde van de termijn niet meer verlengd worden.
Met het stopzetten van de beoordeling van modelovereenkomsten wil het kabinet voorkomen dat schijnzekerheid over de arbeidsrelatie wordt verleend. Het kabinet vindt dat een modelovereenkomst niet de juiste beoordeling geeft om buiten dienstbetrekking als zzp’er te werken. Het werkt schijnzelfstandigheid in de hand.
De informatie in de blogs van JMNAdvies zijn niet bedoeld als advies, u kunt er geen rechten aan ontlenen.
bron: kamerbrief 6 september 2024 nr 0000438328
Deze blog is geschreven op 30 september 2024 door Hans Nientied, erkend Register Belastingadviseur die zelfstandig werkt onder de naam : Administratiekantoor JMNAdvies
zzp-administratiekantoor gevestigd te Schiedam.
